تهدیدها و فرصت های برامده از حکومت اقلیم کردستان عراق برای جمهوری اسلامی ایران از منظر دیپلماسی عمومی

چکیده ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال مدار 36 درجه (در سال 1991م) و حمله آمریکا به عراق (در سال 2003م) که به سقوط صدام حسین انجامید، زمینه را برای رسیدن کُردها به خودمختاری و تأسیس حکومت اقلیم کُردستان فراهم کرد. علاوه بر این مطرح شدن مولفه های جدید و تأثیرگذاری همچون دیپلماسی عمومی در عرصه ی نظام بین الملل که دولت ها برای رسیدن به منافع خود بکار می گیرند موجب طرح این سئوال می شود که از منظر دیپلماسی عمومی حکومت اقلیم کردستان چه فرصت ها و تهدیدهایی را برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد می کند. برای پاسخ به این سئوال سه فرضیه مطرح شده است. روش استفاده شده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. تحقیق از نوع کتابخانه ای ابزار گردآوری اطلاعات، کُتب، مقالات، گزارش ها و اینترنت می باشد. در ادامه کار پس بیان چارچوب مفهومی طرح و ارائه ی تاریخچه ای از تغییر و تحولات کل مناطق کُردنشین تا شکل-گیری حکومت اقلیم کُردستان به بررسی فرضیات مطرح شده پرداختیم که نتایج زیر حاصل شد. الف) از لحاظ امنیتی تثبیت قدرت حکومت اقلیم کُردستان و گسترش کنترل آن بر تمام خاک این منطقه بخصوص تسلط بر ارتفاعات و نواحی صعب العبور قندیل در مرز این منطقه با ایران و ترکیه می تواند زمینه ی فعالیت های مسلحانه گروه های اُپوزیسیون ایرانی را محدود کند و جلوی استفاده ی این گروه ها از خاک اقلیم کردستان برای حمله و انجام عملیات های تروریستی علیه ایران را بگیرد. در این زمینه بعنوان مثال می توان به خلع سلاح دو حزب کومله و دموکرات کردستان ایران به وسیله حکومت اقلیم در دهه 90م. اشاره کرد. ب) از لحاظ اقتصادی نیز با توجه به روند رو به رشد توسعه اقتصادی اقلیم کردستان و تسهیل امور برای سرمایه گذاری خارجی بطور اعم و برای کشورهای همسایه ی اقلیم کردستان بازار فروش مناسبی برای تولیدکنندگان، صادرکنندگان و شرکت های عرضه کننده ی خدمات فنی و مهندسی ایرانی فراهم می شود زیرا علاوه بر نیاز کردستان به سرمایه گذاری خارجی فعالان اقتصادی ایران دانش فنی و توان لازم برای فعالیت در کردستان را دارند و ایران در این منطقه از قدرت نرم ویژه ای برخوردار است که در صورت استفاده مطلوب می تواند به کشوری بی رقیب در اقصاد این منطقه تبدیل شود. ج) از نظر فعالیت های رسانه ای و تبلیغی اُپوزیسیون کُرد ایران در این منطقه، ایران در معرض تهدید است. زیرا دو گروه اَپوزیسیون به کل فعالیت مسلحانه را کنار گذاشته و به فعالیت های فرهنگی و رسانه ای روی آورده اند. رسانه های این احزاب موفق شده اند توجه بخش زیادی از مردم عوام، تحصیلکردگان و حتی کودکان و نوجوانان جامعه را به برنامه های خود جلب کنند و با انتقال ارزش ها و آموزه های خود به آنها و همچنین انعکاس گسترده ی شرایط مطلوب سیاسی، اقتصادی، اجتماعی کُردهای عراق و مقایسه ی میزان بهره مندی آنها از امکانات جامعه عراق با میزان بهره مندی کُردهای ایران از فرصت ها و امکانات کشور، سبب تحریک مردم مناطق کُردنشین ایران و افزایش تمایلات تجزیه طلبانه آنها خواهد شد. در کل تهدید بودن یا فرصت بودن حکومت اقلیم کردستان برای ایران بستگی زیادی به نوع تعامل ج. ا. ا. با کردهای داخل کشور و شیوه ی برقراری ارتباط با حکومت اقلیم دارد.